Thứ Bảy, 27 tháng 9, 2014

Một số vấn đề Lý thuyết đồ thị (Graph)

Bài toán 1. Cho $G$ là một graph đơn, ở đây $\left |V  \right |=n;\, \left | E \right |=e$. Chứng minh rằng $$e\leq \frac{n\left ( n-1 \right )}{2}$$Lời giải.
Gọi các đỉnh của của graph là $A_{1},\,A_{2},\,...,\,A_{n}$

Với mỗi đỉnh $A_{i}$ ta có nhiều nhất $n-1$ cạnh nối đỉnh $A_{i}$ và $A_{j}$ (với $i\neq j$)

Do đó với $n$ đỉnh của graph thì có nhiều nhất $n(n-1)$ cạnh.

Nhưng cạnh $\left ( A_{i};A_{j} \right )$ được lặp lại $2$ lần nên ta có $$e\leq \frac{n\left ( n-1 \right )}{2}$$

Bài toán 2.  Có $605$ người trong một dạ hội. Giả sử rằng mỗi người bắt tay với ít nhất một

người khác. Chứng minh rằng phải có một người bắt tay với ít nhất $2$ người khác.

Lời giải.
Giả sử không có ai bắt tay với $2$ người trở lên.

Theo giả thiết đề bài, mỗi người chỉ bắt tay với $1$ người khác.

Ta sẽ xây dựng graph như sau: mỗi người tương ứng một đỉnh của graph, nếu hai người $A_{i}$

và $A_{j}$bắt tay nhau thì biểu diễn bằng cạnh $\left ( A_{i};A_{j} \right )$

Do mỗi người chỉ được bắt tay với $1$ người khác nên từ mỗi đỉnh chỉ có $1$ cạnh xuất phát từ

điểm đó.

Nếu $e\geq 303$ thì số đình ít nhất là $606$ (điều này vô lý vì chỉ có $605$ người)

Nếu $e\leq 302$ thì số đỉnh nhiểu nhất là $604$ (vô lý)

Vậy điều giả sử vô lý.

Do đó tồn tại một người bắt tay với ít nhất $2$ người khác.

Tổng quát. Có $n$ ($n$ lẻ) người trong một dạ hội. Giả sử rằng mỗi người bắt tay với ít nhất một

người khác. Chứng minh rằng phải có một người bắt tay với ít nhất $2$ người khác.


Bài toán 3. (USA MO 1978)
Có $9$ nhà toán học gặp nhau tại $1$ hội nghị toán học. Với bất kì $3$ người, có ít nhất $2$ người

trong đó nói cùng $1$ ngôn ngữ. Nếu biết mỗi nhà toán học chỉ có thể nói nhiều nhất $3$ ngôn

ngữ. Chứng minh rằng có ít nhất $3$ nhà toán học có thể cùng nói $1$ ngôn ngữ.

Lời giải.
Ta xây dựng graph như sau: Mỗi người tương ứng với một đỉnh của graph, nếu hai người

cùng nói với nhau bằng ngôn ngữ $i$ thì ta nối $2$ đỉnh đó bằng $1$ cạnh và tô màu $i$.

Gọi $v_{1},v_{2},...,v_{9}$ là các đỉnh tương ứng với $9$ người.

* Nhận xét.  Nếu $\left ( v_{1};v_{2} \right )$ và $\left ( v_{1};v_{3} \right )$ được tô cùng màu $i$ thì $\left ( v_{2};v_{3} \right )$ cũng được tô màu $i$.

Trường hợp 1. Nếu $v_{1}$ nói được với $8$ người còn lại. Mà $v_{1}$ thì có thể nói $3$ thứ tiếng nên theo

nguyên lí Đirichlet, tồn tại $2$ người trong $8$ người đó nói cùng ngôn ngữ với $v_{1}$

Trường hợp 2. Nếu $v_{1}$ không nói được với ít nhất một người. Giả sử ngưới đó là $v_{2}$

Xét bộ $\left ( v_{1};v_{2};v_i \right ),\, i=\overline{3,9}$, ta được $v_{i}$ nói được với $v_{1}$ hoặc $v_{2}$

Theo nguyên lý Đirichlet thì tồn tại một người ($v_{1}$ hoặc $v_{2}$) nói được với  ít nhất $4$ người. Giả sử là $v_{1}$

Theo nguyên lý Đirichlet thì tồn tại $\left ( v_{1};v_{i} \right )$ và $\left ( v_{1};v_{j} \right )$ được tô cùng màu.

Theo nhận xét thì $v_{1}$, $v_{i}$ và $v_{j}$ nói cùng ngôn ngữ.

Vậy phải có ít nhất $3$ nhà toán học có thể cùng nói $1$ ngôn ngữ.


Bài toán 4. Có $n$ hộp thuốc. Bất kỳ $2$ hộp thuốc có cùng $1$ loại thuốc ở bên trong

và mỗi loại thuốc được chứa trong đúng $2$ hộp thuốc. Hỏi có bao nhiêu loại thuốc tất cả $?$

Lời giải.
Ta xây dựng một graph như sau:

- Mỗi đỉnh tương ứng với một hộp thuốc. Gọi các đỉnh là $v_{1},v_{2},...,v_{n}$

- Nếu loại thuốc $k$ nằm trong hộp $v_{i},v_{j}$ thì được biểu diễn bằng cạnh $(v_{i};v_{j})$ có màu $k$

Dễ thấy đây là một graph đầy đủ (vì bất kỳ 2 hộp thuốc luôn có chung $1$ loại thuốc)

Các cạnh có màu khác nhau (vì nếu $2$ cạnh được tô cùng màu thì tồn tại ít nhất $3$ hôp chứa

cùng $1$ loại thuốc, điểu này vô lý với giả thiết)

Do đó số loại thuốc chính là số cạnh của graph. Vậy số loại thuốc là $$\frac{n(n-1)}{2}$$

Bài toán 5. Có $n> 3$ người. Một vài người trong đó biết nhau và các người khác không

biết nhau. Có ít nhất $1$ người không biết các người khác. Hỏi số lớn nhất các cặp biết nhau.

Lời giải.
Ta xây dựng graph như sau:

- Mỗi người tương ứng một đỉnh của graph. Gọi các đỉnh là $v_{1},v_{2},...,v_{n}$

- Nếu $2$ người $v_{i}$ và $v_{j}$ biết nhau thì biểu diễn bằng cạnh $\left ( v_{i},v_{j} \right )$

Do vai trò như nhau nên giả sử $v_{n}$ không biết các người khác.

Để số cặp biết nhau lớn nhất thì $n-1$ đỉnh còn lại tạo thành một graph đầy đủ.

Dẫn đến số cạnh biết nhau lớn nhất là $$\frac{(n-1)(n-2)}{2}$$

Bài toán 6. Có $18$ đội tuyển trong $1$ giải đấu. Ở mỗi vòng, nếu một đội tuyển thi đấu với

một đội tuyển khác thì nó sẽ không thi đấu với cùng đội tuyển đó ở vòng đấu khác. Hiện nay

đã thi đấu $8$ vòng. Chứng minh rằng phải có $3$ đội tuyển chưa thi đấu với nhau trong $8$ vòng

đấu đó.

Lời giải.
Gọi các đội tuyển là $v_{1},v_{2},...,v_{18}$

Giả sử không tồn tại $3$ đội tuyển nào mà chưa thi đấu với nhau đôi một.

Do vai trò của các $v_{i}$ như nhau nên giả sử $v_{1}$ thi đấu với $v_{2},v_{3},...,v_{9}$ trong $8$ vòng.

Nếu tồn tại $2$ đội trong $v_{10},v_{11},...,v_{18}$ chưa thi đấu với nhau, giả sử $2$ đội  đó là $v_{i}$ và $v_{j}$

Khi đó bộ ba đội $(v_{1},v_{i},v_{j}$ chưa thi đấu với nhau đôi một .

Do đó $9$ đội $v_{10},v_{11},..,v_{18}$ thi đấu đôi một với nhau. Mà hiện nay đã thi đấu $8$ vòng nên $9$

đội này thi đấu nội bộ với nhau.

Điều này vô lý vì trong một vòng đấu $9$ đội sẽ có $1$ đội không thi đấu.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét